2023 ж. 8 қарашасында Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Орталық музейінде итальяндық-молдавиялық суретші Раиса Амбростың «Менің шексіздігімнің түстері» жеке көрмесінің ашылуы өтеді.

Раиса – Лондондық суретші, көптеген марапаттардың иегері. Оның суреттері шексіз интерпретацияланған. Раиса 1973 жылы Молдова Республикасында дүниеге келген және оның өнерге деген құштарлығы Сорокадағы педагогикалық колледжде басталды, ол жерде болашақ суретші 4 жыл оқыды. 1992–1997 жылдар аралығында ол Румынияда жоғары бағасын алған суретші және профессор Михай Бандак басқаратын Сторибординг курсын өтеді, ол оның талантын ашып қана қоймай, визуалды дағдыларын меңгеруге жомарттық танытты. Профессор Бандак Раисаның картиналарындағы сызықтардың түзу емес, үздіксіз қозғалыста екенін басынан-ақ байқап, оның мультфильмдер жасауға мүмкіндік беретін графикалық қасиеттері бар екенін айтты.

Магистратураны бітіргеннен кейін Раиса Амброс теледидардағы мансапты таңдады, онда ол бірнеше жыл сценарист болып жұмыс істеді және компанияның әйгілі ProTV телеарнасында көрсетілген MediaPro үшін көптеген сәтті шоулардың идеялары мен тұжырымдамаларын жасады. 2002 жылы ол Римге (Италия) көшті, онда ол журналистикаға маманданды және Молдова Республикасынан Италиядағы Журналистер одағының мүшесі болған бірінші адам ретінде біліктілігін алды.

Раиса 2019 жылы Лондонға (Ұлыбритания) көшкеннен кейін кескіндемеге қайта оралды, онда ол толық уақытты сурет салуға арнау үшін жеткілікті уақыты мен ресурстары бар екенін түсінді. Ол бірте-бірте көп тәжірибе жинады. Париждегі галерея бірден ашылғаннан кейін суретші бүкіл әлем бойынша көптеген көрмелерге қатысуға шақырылды. Сонымен қатар, Раиса Амброс АҚШ, Ұлыбритания, Италия, Германия, Ресей, Молдова, Румыния, Қазақстан, Қырғызстан және Францияның әр түрлі суретшілерімен бірге абстракциялық және бейнелеу өнерін жеке оқыды.

Раиса Амброс Лос-Анджелестегі (АҚШ), Сеулдегі (Оңтүстік Корея), Париждегі (Франция), Венециядағы (Италия), Осакадағы (Жапония), Барселонадағы (Испания) жеке галереяларда, музейлерде және өнер жәрмеңкелерінде 30-дан астам топтық көрмелерімен халықаралық деңгейде өз жұмысын көрсетті. Оның өнер туындылары Ұлыбританиядағы Британдық Vogue, Tatler, The World of Interiors, House and Garden сияқты беделді журналдарда және Нью-Йорктегі The Untitled журналында жарияланған және оларды АҚШ, Еуропа және Азиядағы жеке коллекцияларда тамашалауға болады. Оның көрнекті бояуларының сиқыры көптеген баспада, көркем кітаптар мен каталогтарда жарық көрген. Раисаның өнері әртүрлі елдерде Клод Моне сыйлығы, Леонардо да Винчи сыйлығы, Үздік суретшілер сыйлығы, Микеланджело сыйлығы, Мансап өнері сыйлығы сияқты маңызды марапаттарға ие болды. 2023 жылдың қыркүйегінде Италияның Монтекарлодағы елшісі Х.Е.Джулио Алаймо оған Art Expo галереясы шығармашылық үшін 2 жыл сайын беретін Оскар сыйлығын ұсынды. Ол, сондай-ақ Вашингтондағы (АҚШ) «Өнердегі көшбасшылық» сыйлығына, Сеулде жарқырататын жаһандық 100 адам (Оңтүстік Корея) және жақын арада алынатын Люксембург өнер сыйлығына ұсынылды.

«Менің шексіздігімнің түстері» жеке көрмесінде оның 20-дан астам жауһарлары ұсынылады. Оның еңбектерінің көпшілігі оптикалық 3D-эффектіде орындалған, өйткені оның стилі формалар қозғалысының шексіздігін көрсетеді және ешқандай кедергісіз және шығармашылық шектеусіз суретшінің өзін-өзі білдіру еркіндігін көрсетеді. Оның бұйымдарының ерекше сапасы – тұжырымдаманың түрлі бейнесі мен түсінігіне ие бола отырып, оларды төрт жағынан іліп қоюға болады.

Раиса қазақстандық суретшілермен галереялар мен музейлердегі бірнеше топтық көрмелерге қатысып, Қазақстанның өнерсүйер қауымына танымал, бірақ оның Алматыда жеке көрмесі алғаш рет ашылып отыр. Ол сонымен бірге Алматыдағы ҚР Мемлекеттік Орталық музейінде бір уақытта өткізілген «Уақыттан тыс. Эмоциялар мен екпіндер» топтық көрмесінің ұйымдастырушысы.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік орталық музейі 18 қазан күні сағат 16:00-де суретші, мүсінші Есім Әкебайұлы Бөжеевтің «Қазіргі заман контекстіндегі ежелгі түркілердің символикасы» атты шағын пішіндегі мүсіндердің жеке көрмесін ашады.

Есім Бөжеев 1948 жылы Семей облысы Үржар ауданы Егінсу ауылында дүниеге келген. 1959 жылы отбасымен Алматы қаласына көшіп келді. Осында ол Астахов Анатолий Григорьевичпен танысты. 1971 жылы Е.А. Бөжеев Абай атындағы ҚазПИ-ге тарих факультетіне түседі. Болашақта тарихи білімі оған «балбалдардың» тас мүсіндерін жасауына әсер етті. Осылайша, Анатолий Григорьевич Есім Божеевке өнердегі көзқарасын табуға көмектесті, ал Божеевтің портрет өнері бойынша тәлімгерлері мүсіншілер Төлеген Досмағамбетов пен Жеңіс Молдабаев болды.

Ежелгі түркілердің тақырыбына Есім Бөжеев терең қызығушылық танытып, өз шығармаларына арқау етті. Оның жұмыстары көрермендер мен өнертанушыларды ерекше тамсандырады. Оның ежелгі түркілер туралы түсініктері бүгінгі күннің көзқарасымен өткеннің идеяларын өзгертумен байланысты. Бұл қасиеттер оның көркемдік ойлау қабілетінің қалыптасуына да әсер етті.

Оның еңбектері Қазақстанда ғана емес, шетелде де танымал. Мысалы:  «Каталепсис» (Нью-Йорк, 1992 ж.), «Ағаштан жасалған жасушалар семиотикасы» (Венгрия) және Лондондағы танымал скрипкашы Марат Бисенғалиевтің (гранит, 2004) портреті, сондай-ақ «Көне түркілер» бірегей кәдесыйлар сериясы коллекционерлердің жеке жинақтарында сақталған.

Мүсінші «Көне түркілер» тақырыбында «Түркі қылышын ұстаған жауынгер», «Қолына құс қондырған түркі әйелі», «Балық ұстаған Түркі», «Таяқша ұстаған сырғалы түркі әйелі», «Тиара киген үш мүйізді түркі», «Қасқыр тотемді түркі», «Күн сәулесі» еңбектерін көпшілік назарына ұсынбақ.  

Бұл жұмыстарда мүсінші ежелгі түркілердің рухани сабақтастығын үш ғарыштық аймақтың (аспан–жер–жер беті) бірлік сызбасы бойынша бұрынғы әлеммен байланыста көрсетеді.  Мұны өнертанушы  Гүлжауһар Елеукенова: «балбалдар адамдардың өздерінің өмірлік қажеттіліктері, қоғамдық және жеке мүдделері саласына баба бейнесі арқылы «сиқырлы» ұмтылысының айғағы...» деп санайды.

Сондай-ақ, көрме барысында автор көрермендерге «ИЦЗИН ҚҰМАЛАҒЫНЫҢ ЖАРЫҒЫ МЕН ТҮСІ» атты көне қытайлық өзгеріс кітабын алғаш рет таныстырады.

2023 жылдың 18 қазаны мен 1 қарашасы аралығындағында өтетін көрме мүсіншінің әртүрлі туындыларын көрнекі түрде көрсету мақсатында ұйымдастырылып отыр. Ол шығармалардың жасалу тарихы мен олардың мағыналары туралы танымдық ақпараттар ұсынады. 

2023 жылдың 19 қазан күні, сағат 16:00-де, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік орталық музейінде, CREATIVE ART халықаралық ұйымымен бірлесіп, Республика күніне арналған «ЖІБЕК ЖОЛЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН» көрмесі өтеді.       

Ғасырлар бойы Шығыс пен Батысты байланыстырған «Жібек жолы» тек сауда жолы ғана емес, әртүрлі өркениеттер арасындағы мәдени көпір болды. Бұл процесте өнер мен мәдениет маңызды рөл атқарды, ал қазіргі заманғы суретшілер мен мәдениет саласының мамандары түрлі іс-шаралар арқылы Жібек жолының тарихи маңыздылығын арттыруға тырысып келеді. Бұл күш-жігер Жібек жолы бойындағы өнердің мәдени мұрасын сақтауға, ілгерілетуге және елдер мен аймақтар арасындағы мәдени диалогты байытуға ықпал етеді.

Бұл идея - суретшілерді өнер арқылы өтетін осы маршруттың бай мәдени және тарихи мозаикасын зерттеуге және бейнелеуге шабыттандырады.

Бүгінде жоба суретшілері өнер және мәдениет саласындағы халықаралық қатынастардың дамуына өз үлестерін қосып, Оңтүстік Кореяда, Жапонияда және Өзбекстанда «Жібек жолын» жалғастырғысы келеді. Болашақта бұл жобаға Қытай, Қырғызстан, Моңғолия, Иран, Үндістан және т. б. елдер қосылады деп үміттенеміз.

Көрмеде Қазақстан мен Оңтүстік Корея, Жапония, Қырғызстан, Өзбекстан және АҚШ-тан бейнелеу өнері суретшілерінің 100-ден астам жұмыстары ұсынылады, олар өздерінің ерекше көзқарастары мен көркемдік таланттарын бейнелеу өнері арқылы көрсетеді.

Бұл авторлық жұмыстар - кескіндеме және аралас шығармалар туындылары.

Көрмеге Өмірбек Жұбаниязов (Қазақстан), Алпысбай Қазғұлов (Қазақстан), Марат Әбдіреев (Қазақстан), Атахан Аллабергенов (Өзбекстан), Дилором Мамедова (Өзбекстан), Ким Инхва (Жапония), Ан Хенджун (Оңтүстік Корея), Сон Хаян (АҚШ), Сон Хануль (Оңтүстік Корей-АҚШ), Ажар Уметалиева (Қырғызстан) және басқа да көптеген танымал суретшілер қатысады.

Көрме қатысушыларына Оңтүстік Кореяда, Жапонияда және Қазақстанда орналасқан Creative Art халықаралық көрме ұйымының кеңселері, сертификаттар мен дипломдар табыс етеді.

ҚР орталық музейі барлық келушілерді көрмемен танысуға шақырады.

Көрме 2-ші қарашаға дейін жалғасады.

Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі Мәдениет комитеті және ТҮРКСОЙ халықаралық ұйымының қолдауымен Қазақстан Республикасы Мемлекеттік орталық музейі Әзербайжан Республикасы Мәдениет министрлігінің Ұлттық кілем музейімен бірлесіп, «Өрнекпен өрілген өнер» этнографиялық көрмесін өткізді.

Көрменің ашылу салтанатында Әзербайжан ұлттық кілем музейінің директоры Ширин Меликова және ҚР Әзербайжан Республикасындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Әлім Дәуренұлы, ТҮРКСОЙ халықаралық ұйымының өкілі Жалел Джавит пен ҚР Мемлекеттік орталық музейінің директоры Рашида Ерімқызы сөз сөйлеп, көпшілікті көрменің ашылуымен құттықтады.

Көрме ҚР Мемлекеттік орталық музейінің этнографиялық коллекциясы негізінде ұйымдастырылып отыр және көрме экспозициясы қазақ халқының дәстүрлі мәдениетін кеңінен насихаттайтын ұлттық мобильді киіз үйі кеңістігінің дәстүрлі түрде бөлінуіне сәйкес ораналастырылған үй жабдықтары, тұрмыстық заттар, киім, ат әбзелдері үлгілері және экспозицияда ерекше орын алып отырған ұлттық кілемдер түрілерімен бірге тоқыма және киіз бұйымдарының үлгілерімен қамтылған.

«Өрнекпен өрілген өнер» көрмесінде ұсынылған сан алуан ұлттық бұйымдар қазақ халқының мыңдаған жылдар бойы көшпелі өмір салтында қалыптасқан дүниетанымын, мыңдаған жылдық көшпелі өмір салты негізінде қалыптасқан бай дәстүрі мен мәдениетін ұлттық ою-өрнек символы мен семантикасын ашу арқылы көрсетуге бағытталған.

Көрменің мақсаты: Қазақстан Республикасы Мемлекеттік орталық музейінің этнографиялық коллекциясы негізінде қазақ мәдениетінің сан-алуан түрлілігін көрсету.

Көрмеде көркемдік және тарихи мәні жоғары, текстурасы, жасалу техникасымен және көркем ою-өрнек түрлерімен ерекшеленетін, дәстүрлі тоқыма өнерін айқын сипаттайтын қазақ кілемдері, сондай-ақ шағын пішінді кілем бұйымдары ерекше орын алады. Аталмыш бұйымдардың даярлау техникасы, композиция мен безендірілуі әр алуан, сондай-ақ, жалпы қазақ дәстүрлі өнерінің көптеген түрлерін ашып көрсететін ою-өрнектерге ерекше мән берілген. Жалпы Орталық музей қорында кілем, яғни «қалы/түкті кілем», «тықыр килем» (түксіз кілем) деген түрлерін, тоқыма және киіз бұйымдарын қамтитын коллекциясы 1760 сақтам бірлікті құрайды.

Көрмеде қазақ кілемдердің ерекше бір түрі – «арабы кілем». «Арабы кілем» – тақыр кілемдердің ішінде өзінің тоқылу техникасы жағынан да, композициясы мен иконографиясы тұрғысынан да ерекшеленеді. Оның композициясы ою-өрнек терілген бірнеше көлденең жолдардан тұрады. Бұл жолдардың әрқайсысындағы бірін-бірі қайталайтын ою-өрнектерді жеке иконографиялық желіс ретінде де қарастыруға болады. Арабы кілем тоқылу үрдісінде ою-өрнектері «орама теру», ал, кілемнің өрнексіз ашық тұстары «терме теру» тәсілдері қатар қолданылатынымен ерекшеленеді. Яғни, «арабы кілем» бойында терілген ою-өрнектердің оның үстіңгі және астыңғы беттеріне бірдей түсетіні сондықтан.

«Өрнекпен өрілген өнер» көрмесінде қойылып отырған қазақ тұрмыстық және шаруашылық бұйымдары да киіз үй ішінде дәстүрлі орналасу тәртібін сақтай отырып қойылған. Үйдің құрметті орны – «төр» сандықтармен сәнделген. Сондай-ақ, киіз үй кеңістігіне сәйкес ат әбзелдері – «ертоқым» мен «қамшы», «адалбақан» (киім ілгіші) ерлерге арналған «оң» жағында, ал, тұрмыстық заттар – «кебеже», «саба» және басқалары – сол жақта, яғни әйелдер жағында орналасқан.

Жалпы көрмеде 67 сақтам бірлік музейлік заттар қойылды.

Көрме Қазақстан Республикасының Әзербайжан Республикасындағы Елшілігі мен Әзербайжан Республикасының Қазақстан Республикасындағы Елшілігінің қолдауымен ұйымдастырылды.