Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Орталық музейі дәстүрлі жыл сайын өткізетін «Наурыз нақыштары» атты фестиваль аясында 2019 жылдың 18 наурызында сағат 12.00-де музейлік мәні бар экспонаттардан тұратын – «Сыр сақтаған сандықтар...» атты орталық музей қорындағы сандықтар коллекциясынан құрылған көрме ашады.

Сандық – халық тұрмысында ерте кезден пайдаланылып келе жатқан ең ежелгі жиһаздың бірі. Заман ағымына сай дәстүрлі ортада қолданылған көптеген үй жиһаздары бүгінде қолданыстан шығып, өзінің әуелгі функциясы ұмытыла бастағанмен, сандықтар әлі күнге дейін ұзатылған қызға жасалатын жасаудың бірі ретінде өз мәнін жоғалтпай келеді. Үйдің төрінен орын алатын сандықтардың үстіне жүк жиналады. Мұндай мәдени құндылықтарды болашақ ұрпаққа жеткізу біздің басты міндетіміз. Себебі сандықта халықтың бар қазынасы сақталған десек артық айтқандық емес. Оның ішіне бағалы дүниелер (асыл бұйымдар, қымбат маталар, киімдер), тәттілер, тіпті ғұрыптық мәні бар заттар: қырқынан шыққанда алынып, шүберекке оралған баланың қарын шашынан бастап, ұзатылып келген қыздың сәукелесі, адам қайтыс болғанда оралатын кебініне дейін сақталған. Сондықтан сандықтардың атқаратын рөлі үлкен болған.

Жасалу материалына, көлемі мен атқаратын қызметіне қарай сандықтар: жағлан, кебеже, абажа, абдыра, ақырет сандық, шай сандық, ағаш сандық, сүйектелген сандық, оймышты сандық деп бөлінеді. Көлемі шағындау және неғұрлым кішкене сандық түрлері аймақтық ерекшеліктеріне қарай: әржі, бөгіре, бөгіребас, жағлан / жағдан, қолсандық, текшесандық, шайсандық деп те аталады.

Халықтық ортада көші-қон кезінде және басқа да жағдайларда сандықтар сырылып, бүлінбеуі үшін сыртынан арнайы сандыққаптар кигізілген. Көрмеге қойылған сандық пен сандық сыртынан кигізілген, киізден тігілген сақдыққап көрермен қызығушылығын тудырары сөзсіз. Сондай-ақ «Наурыз нақыштары» іс-шарасының қонақтары алғаш рет экспозицияға қойылғалы отырған сандықтың ең үлкен түрі абажаны тамашалай алады.

Аталмыш көрмеге 50-ден астам экспонат қойылады. Олардың әрқайсысы жасалуы мен тұнылуына қарай ерекше.

Көрме 2019 жылдың сәуір айының соңына дейін жалғасады.

2019 жылдың 14 наурызында Қазақстан Республикасы Мемлекеттік орталық музейі Алматыдағы Мажарстан Бас Консулдығымен бірлесе отырып «Бұғылар жолы» атты фотокөрмесін ашылды.

Орталық музей мен Мажарстан Бас Консулдығы арасындағы мәдени ынтымақтастық байланыс жылдан-жылға нығаюда. Соңғы жылдары музейге келушілер Мажарстанның тарихы, мәдениеті туралы сыр шерткен: «Мажарстан ғылымының – мерекесі», «Мажарстан шығыстанушылары» сынды көрмелермен танысты. Қалыптасқан дәстүрді жалғастыра отырып Орталық музей Мажарстан Бас Консулдығымен бірлесіп «Бұғылар жолы» көрмесін келушілердің назарына ұсынды. Көрме аңшылық және табиғатты қорғаумен кәсіби түрде айналысатын Одон Блауманның фото шығармашылығына арналды.

Көрмеден жабайы аңдардың өмір сүру ортасындағы түрлі сәттерін бейнелейтін түсірілімдерді тамашалауға болады. Фотосуретшінің шығармашылық тақырыбы бұл жолы Мажар елінің мақтанышы, табиғатының інжу-маржаны бұғылар мен еліктерге арналған. Одон Блауман тек қана фотосуретші емес сонымен қатар, кинотүсірілімдермен де айналысады. Қазіргі таңда суретші DVD форматта 55 фильм түсіріп, көрермендерге тарту етті. Фильмдер: Австрия, Германия, Нидерланды, Италия, Белгия елдерінде көрсетіліп зор қошеметке ие болған. Оның фильмдері «Аңшылық – балық аулау» телеарнасында жиі көрсетіледі. О. Блауман аңшылық мектептері үшін бірқатар арнайы оқу фильмдерін және аңшылық кәсібімен айналысатын компаниялардың жарнамаларын түсірді.

Одон Блауманның жеке көрмелері Венгрияның ірі қалалары – Будапешт, Секешфехервар, Папе, Печье, Зирценде сондай-ақ, шетелдер Германия (Дортмунд қ.), Австрияда (Зальцбург қ.) өтті. Оның жұмыстары аңшылар журналдарының мұқабасы, аңшы ақпараттық бюллетені (PIRSCH, WILD und Hund) беттерінде, түрлі күнтізбе, газет, кітаптар басылымын безендіруде пайдаланылды.              

«Бұғылар жолы» көрмесі бұдан 10-15 миллион жыл бұрын Орталық Азиядан тараған ашатұяқты бұғы тәріздес жануарлар дүниесіне арналды. Бұл жануарлардың Венгрия табиғатына бейімделуі, қоршаған ортаны жерсінуі аңшылық кәсіптің өрістеуіне ықпал етті. Мажарстанда бұғы, еліктердің Еуропа аймағындағы ең үлкен тобы сақталған. Мемлекет тарапынан қамқорлыққа алынған аңдар осы күндері аңшылық объектісіне айналып отыр.

Көрмені ресми түрде ҚР МОМ директоры Нұрсан Әлімбай ашып, алғашқы сөз кезегін Алматы қаласындағы Венгрия Елшілігінің Бас Консулы Ференц Блауманға берді. Көрме концерттік бағдарламамен жалғасты.

Көрме экспозициясындағы Одон Блауманның 65 туындысы Венгрияның әсем табиғаты, жануарлар әлемімен таныстырды. Келушілер үшін арнайы түсірілген қысқа метражды фильм де көрсетілді.

Көрме 2019 жылдың 31 наурызына дейін жалғасады.

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік орталық музейі Алматы қаласындағы Гете институтымен бірлесе отырып, 2019 жылдың 15 наурызында сағат 16.00-де «Германия – өнертапқыштар елі: «зерттеу» модулі» атты көрме ашады.

ҚР Мемлекеттік орталық музейі жыл сайын Алматы қалсындағы Гете институмен бірлесіп, алматылықтар мен қала қонақтарына Германияның тарихи, мәдени, экологиялық және тіл тақырыптарында: «Германиядан шын жүректен», «Немісше сөйлейік», «Эко ойлау – табиғаттан үйренеміз» атты көрмелер ұйымдастырып келеді.

Гете институты биыл да мультимедиалық интерактивті көрмесін ашқалы отыр. Бірнеше жылдан бері әлемнің көптеген елдерінде өтіп жүрген «Германия – өнертапқыштар елі» атты көрмесі Фраунгофер және Макс Планка қоғамдастықтарымен ұйымдастырылған.

Алғашқы көрме 2015 жылдың күз айында Берлинде өтті. Содан бері аталмыш көрмені Гете институты серіктес елдерде өткізіліп келеді. 2019 жылдың наурызына таман көрмемен Индонезиядан АҚШ-қа дейінгі 30-дан астам елдер танысты. Көрме аясында, жаратылыстану ғылымындағы революциялық заттар, тарихи және инновациялық технологияларға қатысты бұйымдар ұсынылады. Танымал ғалымдардың тұжырымдары 7 тақырыптық саламен таныстырады: информатика, энергетика, коммуникация, медицина, автокөлік жасау, оптика және т.б.

«Германия – өнертапқыштар елі» атты көрмесінің материалдары 15-25 жас аралығындағы адамдарға негізделген. Олар неміс тілінен қазақ және орыс тілдеріне аударылған. Сондай-ақ, көрмеде қызықты бейне роликтер мен аудио материалдар болады.

Көрме 2019 жылдың 11 сәуіріне дейін жалғасады.

2019 жылдың 27 ақпанында сағат 15.00-де Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Орталық музейінде Қаңтарбаевтар әулетінің «Шежірелі нақыштар» атты көрмесі ашылады.

Отбасы – алтын діңгек. Әр отбасында ұрпақтан-ұрпаққа берілетін өзіндік дәстүр қалыптасатыны белгілі. Каңтарбаевтар отбасында баланың жастайынан шығармашылыққа бейімделуіне және оны өзінің сүйікті ісіне айналдыруына көп көңіл бөлінеді. Қаңтарбаевтар отбасының шығармашылығына тоқталғанда ойға «Ата өнері – балаға мұра» деген нақышты сөз оралады. Әсемдікті көріп тани білу, талғам қабілеті Мақсат пен Нұрданаға (әпкесі) әкесінен қонған.

Мақсаттың әкесі – Қантарбаев Қырғызбай Рысұлы – Ұлы Отан соғысының және еңбек ардагері, Абай атындағы ҚазПИ тәмамдаған, КСРО Суретшілер Одағының мүшесі, қолданбалы өнер бұйымдарын дайындаумен және оқытушылық қызметпен айналысты. Оның қолтумалары Ә.Қастеев атындағы Мемлекеттік өнер музейі, ҚР Мемлекеттік Орталық музейі және Ресей этнографиялық музейінде (Санкт-Петербург қ.) және т. б. сақталған.

Адамсопиева Нұрдана Тараз педагогикалық институтының көркемсурет-графика факультетін бітірген. Бейнелеу өнері пәнінің мұғалімі, дизайнер болып жұмыс істеді, матаны – батикпен бояу, әрлеумен («Қазақ арулары») шұғылданды.

Қырғызбай ақсақал немересі Диас Мақсатұлын да жастайынан шығармашылыққа баулыды. Т.Жүргенов атындағы мектепте және О. Таңсықбаев атындағы Алматы колледжінде білім алған Диас кескіндеме және графика жанрында еңбектенуде.

Қаңтарбаев Мақсат Жамбыл қаласында дүниеге келген. Ол осы жылы өзінің 50 жылдығын атап өткелі отырған Абай атындағы ҚазПИ көркемсурет-графика факультетін 1988 жылы бітірген. Еңбек жолын Т.Рысқұлов ауданы Көгершін ауылының көркемсурет мектебінде сурет пәнінің мұғалімі, Луговой аудандық халыққа білім беру бөлімінде бейнелеу өнері пәнінің әдіскері болып бастады, Жамбыл облысы Луговой ауылында көркемсурет мектебін, «Өнер» шағын кәсіпорнын ашты.

М. Қаңтарбаев пейзаж жанрында еңбектенеді, акварель, майлы бояумен сурет салады, батик – матаны әрлеу өнерімен, ағаш оюмен айналысады. Суретшіні шығармашылыққа шабыттандыратын бірден-бір күш – тірі табиғат. Сондықтан, Мақсат кез келген кескіндемеші сияқты, өзінің көркемдік шеберлігін жетілдіруші орта табиғат аясында болу мүмкіндігін пайдалануға тырысып көбінесе пленэрде жұмыс істейді. Үнемі ізденісте жүрген суретші жеткен жетістіктерімен тоқталмайды, ал ізденіс нәтижесіндегі тың сарын оның жаңа шығармашылық жұмысынан көрініс табады.

Ол тұрмыстық заттар, гүлдер, ағаштар, жемістермен байытылған мың бояулы толымды әлемді суреттейді. Суретші картиналарында өзінің айрықша стилін, өзіндік қолтаңбасын, мәнерін айқын сипаттайтын түске көп көңіл бөледі. Мақсаттың шығармаларынан өмірге деген шынайы махаббат, қандай-да болмасын тақырыпқа қызығушылық, оның ішкі әлемі - жан-дүниесінің көрінісі, қуаныш, шаттық, сондай-ақ табиғат байлығын көре – көрсете білу, жетікізу қуанышы байқалады. Суретшінің Қазақстан табиғатын, Алматының сан-алуан көрінісі: Үшқоңыр тауының панорамасы, Түрген шатқалы, Шарын өзенінің каньондары, «Алатау», «Құлан өңірі», «Түрген тауы», «Нұрлы тау» тұрғын үй кешені сынды картиналары, «Хан тәңірі», «Лесной домик», «Роща Баума» триптихтары өте әсерлі. Әсіресе, «Қысқы таулар», «Батан шатқалы», «Медеу» және т.б. қысқы пейзаждары таңқаларлық туындылар.  

Қылқалам шебері портрет жанрында да еңбектенеді. Түрлі қиындықтарды жеңе білген, қашанда айналасындағыларға мейірімділік танытқан қарт адамдардың портреттері: «Апатайым», «Әкемнің портреті», «Д. А. Қонаев портреті» және т.б. туындылары құрмет пен сүйіспеншілікке толы.

Қаңтарбаев Мақсаттың еңбектері көптеген көрмелерге шығарылып, автор алғыс хаттар, дипломдармен марапатталды. Шебердің жұмыстары Мәскеу, Астана, Алматы, Тараз және Талдықорғанның жеке коллекциялары мен музейлері қорында сақталуда.

Экспозицияда шебердің 80-нен астам жұмысы қойылған.

Көрме 2019 жылдың 14 наурызына дейін жалғасады.