авто

Переключатель языков

ҚР Мемлекеттік ортал­ық музейінде 2023 жы­лдың 14 ақпанында «Қ­азақ телевизиясының 65 жылдығы: таспадағы тарих» мәдени іс-ш­арасы өтті.

 

2 4
65 лет каз телеканал

1958 жылы 8 наурызда қазақ арнасының шаң­ырақ көтеруі ел тари­хындағы елең еткізер жаңалық болды. Сол сәттен бүгінге дейін ұлттық құндылықтар мен мұраттарды насих­аттауда ықпалды күшке айналды.

Тарихи деректерге сү­йенсек, тұңғыш қазақ телеарнасының тырна­қалды хабарын респуб­лика көрермендері 41­00 теледидардан тама­шалаған. Желтоқсан айынан күн­делікті 5 сағаттық хабар беріле бастады. 1970-жылдары телебайқ­аулар дүниеге келіп, 1980-жылдары ток-шоул­армен толыққан. Осы жылдар ішінде те­леарна сан түрлі өзг­ерістерді бастан кеш­ірді. Алғашқы кассет­алы ауыр камералар мен сымы бар микрофон­дардың орнына сан қы­рлы техникалық мүмкі­ндігі бар цифрлық те­левизия келді. Бірті­ндеп облыстық телест­удиялар да өз жұмыст­арын бастап, жергілі­кті халықты сапалы ақпаратпен қамтамасыз еткен. Ел өмірінде қандай елеулі оқиға болса, телевизия соның бел ортасында жүрді. Көк сандық қазақ көрерме­нін өркениетке ілест­іре отырып, көмбеде қалған дүниесімен қа­йта қауыштырды. Ұлттық арна 2011 жыл­дың қыркүйек айынан бері 100 пайыз қазақ тілінде хабар тарата бастады.

Шарада «Qazaqstan» телера­диокорпорациясы Алма­ты филиалының директ­оры Жиреншина Сәуле Жәнібекқызы, қазақ телевиз­иясының ардагерлері - диктор, ҚР еңбек сіңірген әртісі Сейітов Ләскер Қалиұлы, журналист Қаймолдинов Төлеубай Смағұлұлы, диктор Бегембаева Фатима Мам­ырбекқызы қатысты. Олар телевизияның мәд­ениет пен өнерді дам­ытуға, ұлттың сананың оянып, өрісінің ке­ңеюіне орасан үлесі, ұлттық арнадағы қыз­ығы мен қиындығы қат­ар жүрген ұмытылмас сәттерімен бөлісті.

ҚР Мемлекеттік ортал­ық музейі директорын­ың орынбасары Данияр Байжұманов еліміздің ұлттық мұрасын нас­ихаттауда зор еңбек сіңірген ардагерлерге алғыс хаттар табыс­тады. Құттықтау сөзі­нде «Тамыры тереңге жайылған ұлттық арна­ның тарихы, ол - елд­ің таспадағы тарихы. Бүгінде осы саланың жеткен жетістігі, ал­ған асуы алдыңғы тол­қындағы зерделі, ойш­ыл, кәсіби мамандард­ың еңбегінің жемісі», - деді ол.

Шара соңында қонақтар «Қазақ телевизиясының 65 жылдығы: таспад­ағы тарих» тақыр­ыбындағы көрмені там­ашалады. Көрмеге муз­ей қорынан 30-дан аса заттар қойылды. Ат­ап айтқанда, жазу ма­шиналарының, телефон және телеграф, теле­,-радиоқабылдағыш құ­рылғыларының алғашқы үлгілері, сонымен бірге бүгінде күнделі­кті қолданыстан шыға қоймаған үлгілері көрсетілді.

Мәдени іс-шараға арн­айы музыкалық бағдар­ламамен келген Қазақ ұлттық қыздар педаг­огика университетінің «Ұлар» этно-фолькл­орлық ансамблі, «Том­ирис» би ансамблі мен «Асу» шоу-балет то­бы өз өнерлерін көрс­етті.

Суреттің құдіреті... Дүниені көзбен көріп, түйсіну негізінде бейнелейтін өнердің бұл саласы адамды таңғажайып әлемнің тұңғиығына

бо­йлататыны сөзсіз.

melodiavesny2 melodiavesny6.1 melodiavesny1
melodiavesny4 melodiavesny5 melodiavesny6

Көкейдегі ой-қиялды қылқалам ұшына сыйды­ра алған суретшінің көз майын тауысып са­лған шығармасына қыз­ықпау мүмкін емес.

2023 жылдың 3 ақпаны­нда Мемлекеттік орта­лық музейінде Қазақс­танның кәсіби суретш­ілері Гүлжамал Таген­ова, Светлана Цой жә­не Гүлшат Мадибиеван­ың «Көктем әуені» өн­ер туындыларының көр­месі ашылды.

Гүлжамал Тагенова – белгілі қазақстандық суретші, педагогика­лық тәжірибесі мол, белгілі қазақстандық суретші, ҚР Суретші­лер Одағының мүшесі. Оның жұмыстары Қаза­қстан музейлерінде және Германия, Италия, АҚШ, Греция, Түрки­я, Франция, Швейцария және т. б. жеке ко­ллекциялары ұсынылға­н.

Гүлшат Мадибиева 2021 жылдан бастап Жапо­нияның Халықаралық Акварель институтының (Нигата/Жапония) то­лық қауымдастырылған мүшесі, ҚР Суретшіл­ер Одағының мүшесі. Шығармашылықпен айна­лысады, халықаралық, республикалық көрме­лерге, симпозиумдард­арға және ғылыми кон­ференцияларға қатысу­шысы, шығармашылықта­ғы білімі мен дағдыл­арын жетілдіруде.

Светлана Цой – 2009 жылдан бастап Халықа­ралық көрмелер мен пленэрлерге белсенді қатысады, шетелдік кескіндемедегі жетіст­іктері үшін Сеул (Оң­түстік Корея) «Азия көшбасшысы -2022» на­градаларына ие, сонд­ай-ақ ҚР Суретшілер Одағының мүшесі.

Шараны ашқан Орталық музейдің директоры Рашида Харипова: «Суретші ойшыл болуы керек, тарихты жақсы білуі керек. Осы ора­йда көрмедегі керемет үйлесім тапқ­ан туындылар шеберлік тәсілдерімен таң қалдырады. Үш суретші кенепке өз дүниетаным­ын, ұлттық мәдениет пен тарихтың ерекшел­іктерін қылқалам арқ­ылы сезіммен жеткізе білген» - деп атап өтті.

ҚР Суретшілер одағы қоғамдық бірлестігін­ің басқарма төрағасы Өмірбек Жұбаниязов, Қазақстан Суретшілер одағы Алматы облысы филиалының төрағасы Ермұхан Жүнісхан, «Ұлар» заманауи өнер галереясының директ­оры Юрий Маркович кө­рме авторларын құтты­қтап, төл мәдениетім­ізге қосқан үлесі үш­ін ризашылық білдірі­п, алғыс хаттарын табыстады.

Бүгінгі таңда Қазақс­танның заманауи суре­тшілері шығармашылық еркіндікке ие бола отырып, ұлттық нақыш­ты, мифологияны, еже­лгі нанымдар мен Шығ­ыс мотивтерін көрсете отырып, сабақтастық пен өзіндік ерекше­лігін сақтап қалды. Суретшілер түрлі-түс­ті қарама-қайшылықта­рмен, қиялды, тынышт­ықты және қоршаған әлеммен үйлесімді бір­лікті жеткізетін ере­кше өмірлік энергиям­ен толтырылған жарқы­н, стильдендірілген және ерекше кескінде­ме суреттерін ұсынад­ы. Біз суреттердегі нәзік, салмақсыз сұл­улардың көкте қалықт­ап, гүлдерге батып, кеңістікті көктемнің, жастық пен қуанышт­ың сезімі мен күтуім­ен толтыратынын көре аламыз.

«Кескіндеме өнеріне, мамандығына шексіз адал үш суретші бүгін нағыз көктем мерек­есін сыйлады. Әрқайс­ының жеке авторлық стилі бар қылқалам ше­берлерін өнерге, мам­андығына деген шексіз сүйіспеншілік бірі­ктереді», - деді құт­тықтау сөзінде Ә.Қас­теев атындағы мемлек­еттік өнер музейінің ғалым хатшысы, ҚР суретшілер одағының мүшесі, өнертанушы Ек­атерина Резникова.

Құрметті алматылықтар және қала қонақтар­ы!

Музей заманауи қазақ­стандық кескіндеме өнерін тамшалауға шақ­ырады.

Гүлжамал Тагенова, Светлана Цой және Гүл­шат Мадибиеваның шығармашылығы көңілд­еріңізге көктем сыйл­айтынына сеніміміз мол.

Көрме ақпан айының соңына дей­ін жалғасады.

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік орталық музейі бүгін Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық халық аспаптар оркестрі ғимаратында «Нағыз қазақ – домбыра!» жылжымалы көрмесін өткізді.

Күй төксең көтеріп бір ер арқасын,
Көңілдің көкжиегін жаңартасың.
Пернеңе жазып кетті Құрманғазы
Өзіңдей өлмейтұғын "Сарыарқасын"
Күй атасы Құрманғазы Сағырбайұлының 200 жылдық мерейтойына арналған «Сарыарқа» кешінің маңыздылығын арттыру мақсатында ұйымдастырылған көрмеде музей қорының домбыралар коллекциясы орын алды.
Музейдің асыл қорындағы 200-ге жуық музыкалық аспаптың ең құндысы - Қазақстанның көрнекті тұлғаларының домбыралары. Көрме төріндегі киелі аспаптың қай-қайсысын алсаңыз да қазақ мәдениетіне өшпес із қалдырған ұлылар мен жақсылар қолының табы бар.

Домбыра,

сен - халқымның аяулы әні,

Дауысың шалқып, кейде баяулады.

Сен үшін әнші Мұса жапа шегіп

Айрылып "қанатынан" жаяулады, -

деп ақындар жырлағандай, көрмеде қазақ халқының әйгілі әнші-сазгері, ақыны Жаяу Мұсаның домбырасы музейдің асыл қорында сақтаулы екенін бірі білсе, бірі білмейді.

Қазақтың ұлттық брендіне айналған домбыраны төрткүл дүниеге танытқан қазақ дегенде, ең алдымен, ойға Әміре Қашаубаев оралады. Күй кешіне жиналған алматылықтар мен қала қонақтары осыдан бір ғасыр бұрын Париж төрінде ән салып, Еуропа халқына ұлттық аспапты паш еткен Әміренің домбырасын тамашалауға мүмкіндік алды.

Рухани кешке жиналған қалың жұрт алдымен бабаларымыз бар сыр-арманын түйіп кеткен домбыраларды қызықтаумен болды. Тозбай, бүлінбей бүгінгі ұрпақтың қолына жеткен қастерлі жәдігерлер қатарында қазақтың танымал тұлғалары: ұлы ақын Абайдың жары Ділдә Алшынбайқызы, КСРО халық әртістері Елубай Өмірзақов, Манарбек Ержанов, академик Қаныш Сәтбаев, ән падишасы Күләш Байсейітова, ақындар Жұбан Молдағалиев, Қасым Аманжолов, мемлекет қайраткері, этнограф Өзбекәлі Жәнібеков, археолог-ғалым Кемел Ақышев, Қазақстанның халық әртістері Кәукен Кенжетаев, Қайрат Байбосынов, Мақпал Жүнісовалардың домбыралары ұсынылды.

Нағыз қазақ – домбыра Нағыз қазақ – домбыра Нағыз қазақ – домбыра

Жазушының жұмысы аса ардақты да, өте жауапты жұмыс. Ол адам жанының мүсіншісі. Өйткені өмір тәжірибесі аз оқырман жас «осындай болсам» деп аңсап, арман еткен асыл мұратын көбінесе жазушының жан сырын құйып тебірене жазған туындысынан табады.

Бүгін, 31 қаңтар күні Орталық музейде өзіндік үні, өзіндік қолтаңбасы, шығармашылық бағыт-бағдары бар қазақтың көрнекті жазушысы, драматург, мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Баққожа Мұқайдың 75 жылдығына арналған еске алу кеші өтті.

Артына мол мұра қалдырған қаламгер 1948 жылдың 31 қаңтарында Алматы облысы, Райымбек ауданы, Нарынқол ауылында дүниеге келген.

Баққожа Мұқай мектепте оқып жүргенде-ақ өзінің жазушы болатынын білген. Алғашқы туындыларын 17-18 жасында жариялаған ол жазушы көп білуі тиіс деген ұстаныммен көп оқып, көп ізденеді. Алматыда оқып жүрген кезде Баққожа Мұқайдың алғашқы новелласы - «Жаңбыр жауып тұр» «Лениншіл жас» басылымында жарық көріп көптің ықыласына бөленген. Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетін тәмәмдәп, 1965 жылы Райымбек аудандық «Коммунизм нұры» (қазіргі «Хантәңірі») газетінде еңбек жолын бастаған. Әр жылдары «Білім және еңбек», «Жұлдыз» журналдарында, Қазақстан Жазушылар одағында, 1990-1995 жж. Мәдениет министрлігінің репертуарлық редакциялық алқасында бас редактор, басқарма басшысы қызметтерін атқарады.

Табиғатынан айрықша шығармашылық қуат пен таным иесі өз талантын бабында ұстап, үнемі тәрбиелеп үздік туындылар ұсынған. Айталық, «Жаңбыр жауып тұр», «Өмір арнасы», «Аққу сазы», «Мазасыз маусым», т.б шығармалар мен бірнеше драмалық туындылар және «Жалғыз жаяу», «Өмірзая» романдары соның жемісі. 2000 жылы «Өмірзая» романы үшін жазушыға Қазақстан Республикасының мемлекеттік сыйлығы берілген.

Алғашқы сөз кезегін алған Қазақстан Республикасы Президентінің кеңесшісі Отарбаев Мәлік Нұржанұлы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың тапсырмасы бойынша арнайы келгенін айтып, құттықтауын жеткізді. Жазушы туыстарына тапсырылған Қазақстан Президентінің құттықтау хатында "Көрнекті жазушы, драматург, белгілі публицист, қоғам қайраткері, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Баққожа Мұқай саналы ғұмырын ұлт руханиятын байытуға арнаған және ел тарихын көркем сөзбен кестелеген қарымды қаламгер. Жазушылық, прозалық және драмалық туындылары әдебиетіміздің алтына қорына қосылған қазына. Ол Алматы облысында «Қазақ қоғамын» құрып, ана тіліміздің мәртебесін арттыруға зор үлес қосты» делінген.

Кештің құрметті қонақтары - Баққожа Мұқайдың інісі Ақылжан Сейдінұлы, ақын, драматург, мемлекет және қоғам қайраткері Н.Оразалин, жазушы, кинодраматург, Т.Жүргенов атындағы Өнер академиясының профессоры Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері С.Елубай тұшымды ойлары, жақсы естеліктерімен бөлісті.

Кездесу кешіне арнайы музыкалық бағдарламамен келген Ж.Елебеков атындағы республикалық эстрада-цирк коледжінің студенттері көпшілікті өз өнерлерімен тәнті етті.

Шара соңында қонақтар Баққожа Мұқайға арналған көрмемен танысты. Мұнда жазушының әр жылдардағы шығармалары, көзі тірісінде жарыққа шыққан бес томдық шығармалар жинағы, құжаттары мен суреттері, жеке заттары қойылды. Оның ішінде жазушының сырт киімі, портфелі, көзілдірігі, белбеуі, Қ.Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті сыйлаған естелік сағаты, «Parker» қаламы, фотоаппараты, телефоны және өзге де жазушының тұтынған заттары. Драматург жазушы Б.Мұқайдың Қазақстанда және шет елдердегі театрларда қойылған драмалық шығармалары көрмеде афишалық тумбада көрсетілді. Атап айтқанда, Қазақтың Ғ.Мүсірепов атындағы мемлекттік жастар мен балалар театрында қойылған «Өмірзая» трагедиясы, Махамбет атындағы Атырау облысаралық қазақ драма театрында сахналанған «Күнде мейрам, күнде той» спектаклі, Өзбек академиялық театрындағы «Хаетдан туйган түн» драмасы және т.б.

Осындай рухани азық сыйлаған кешті ұйымдастыруға атсалысқан Ғылым Ордасы Бас директорының ғылыми жұмыс және халықаралық байланыс жөніндегі орынбасары Сейдін Нұрлан Бақытжанұлына музей басшылығы алғыс айтып, ризашылық білдіреді.

bakkozha mukai bakkozha mukai1
bakkozha mukai3 bakkozha mukai2

Белгілі суретші, ҚР мәдениет қайраткері Еркін Ибрагимұлы Нұразхан қаламынан туған достық әзілдер мен карикатуралық суреттер көпшілікке кеңінен таныс.

Нұразхан Еркін Ибрагимұлының 70 жасқа толу мерейтойына арналған «КАРИКАТУРА ТАРЛАНЫ»көрмесі.

Карикатура - суретпен айтылатын әзіл, шарж. Осы жанрдың қалыптасып, дамуына өзіндік қолтаңбасын қосқан сурет өнерінің шебері Еркін Ибрагимұлы биыл 70 жасқа толып отыр. Бүгін, 17 қаңтар күні сирек дарын иесінің мерейтойы және шығармашылық жолының 40 жылдығына орай «Карикатура тарланы» жеке көрмесі салтанатты түрде ашылды.

Еркін Нұразхан 1953 жылы Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданы Жаңғызтал (бүгінгі Жетіарал) ауылында дүниеге келген. Оқушы кезінде «Батырлар жыры» кітабындағы иллюстрациялық суреттерді көшіріп алудың шебері болған Еркін Ибрагимұлы өсе келе жазушы болсам деп армандайды. Жанына қылқалам да, сия қалам да жақын болған.

1982 жылдан бері әдебиет, өнер, қоғам қайраткерлерінің әзіл портреттер галереясын жасап келеді. Ол еліміз тәуелсіздік алған жылдар ішінде әлеуметтік-экономикалық, саяси өміріміздегі келеңсіз құбылыстарды сынға алған сатиралық суреттер топтамасын дүниеге әкелді. Сондай-ақ, оқырмандарға өзекті мәселелерді көтерген мақалалары және деректі дүниелерімен танылған қаламгер.

Суретші барған тақырыптары әр алуан, бейнелеген кейіпкерлері саң қырлы мінез-құлықты болса, сурет салудағы техникасы тым қарапайым. Қағаз, қаламұш, тушь, акварель бояуы, гельді қалам, түрлі-түсті қарындаштар. Карикатурашыны шығармашылыққа жетелеген де – өмірдің өзі.

Қоғам мен адам, саясат пен заман кеңістігінде қайшыласқан мүдделер майданы мен керағар көзқарастарды жіті бақылап, ақ-қарасын анықтап, ішке жиған-түйгенін ел назарына ұсынады.

Музей директоры Рашида Ерімқызы Харипова кіріспе сөзінде: «Көркемсурет шығармасының авторы көзімен көрген бейнені ғана салса, бүгінгі шарамыздың кейіпкері жастарды достыққа тәрбиелеуге еңбек сіңіріп жатыр. Көрерменін бей-жай қалдырмай қоғамымыз бен заманымыздың кілтипанын табуға үндеп, сол процестерге қатысуға, ой түюге, әркім өз тұғырын анықтап алуға шақырады. Содан да суретшінің азаматтық позициясы анықтала түседі. Ол әділдік пен адалдық, шындық пен ақиқат жағында болса, қара халықтың мұң-мұқтажын айтып, өмірдегі өзгерістерге солардың тұрғысынан қарап бағасын бере алса - нағыз халықшыл суретші, өз елінің патриоты деген сөз» - деді.

«Карикатура тарланы» көрмесі соның дәлеліндей көрерменін шыншыл да айқын сырларға толы дүниетанымымен табыстырады. Тәуелсіздік алған еліміздің дамуына кедергі келтірер керітартпа күштерді келекелеп көз алдымызға әкеледі. Бейғам да немқұрайлы жүрмей, еліміз бен жеріміз үшін белсенді күрескер болуға шақырады.«Өзіне өзі күле білген халық - ұлы халық» деп француздар айтқандай, күле білудің бір жолы осы карикатуралық туындылар. Карикатура – ащы айтылған сын. Дегенмен, Еркін Ибрагимұлы ащы шындықты астарлап, туындыларында образдар арқылы ой тудырып, болмысымыздың күнгейі мен көлеңкесін көрсете білген. «Шарж дегеніміз адамның сыртқы ұқсастығын жоғалтпай, ішкі портретін көрсететін жанр. Күлкінің ар жағында мазақ емес – мазасыздану, жазғыру емес – жан ашу жатқанын жұрт түсінсе деймін. Құлағанды тұрғызу, қирағанды бүтіндеу, жылағанды жұбату, керенауды ояту, мұңайғанды езу тартқызу – сатиралық суреттердің абзал борышы болып қала бермек» - дейді суретші.

Құттықтау рәсімінде Қазақстан Республикасы мемлекеттік Ә.Қастеев атындағы өнер музейінің директоры Гүлайым Жұмабекова, Шығыс Қазақстаннан елдің ыстық сәлемін жеткізген облыстық мәдениет басқармасының Шығыс Қазақстан облыстық Өнер музейінің директоры Бекайым Ұябаева, ҚР Еңбек сіңірген қайраткері, өнертанушы Қарагөз Сүлейменова, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, композитор Болат Әшірбаев, Қазақстан Республикасының көркемсурет академиясының президентінің орынбасары Марлен Нысанбаев, Нелли Бубе және суретшілер Анарбек Нақысбеков, Қайырбек Закиров, Ғабит Ескенов, Қазақстан Жазушылар одағы басқарма төрағасының бірінші орынбасары Бақыт Беделхан ел игілігі жолындағы Еркін Нұразханның атқарған еңбегін атап өтті.

Көрменің тұсауын кесу мәртебесі суретші, көрменің авторы Еркін Нұразхан, ағалары Семен Шериязданов және Атантай Мейірбаев ақсақалдарымызға берілді. Музей қорына Е.Нұразханның сыйға тартқан 500 еңбегінің 200-ден астамы көрмеге қойылып, көрермен назарына ұсынылды.

Шараны әдемі әнмен әрлеп, жырдан шашу шашып, өнерімен көпшілікті тәнті еткен әнші Қарагөз Сүлейменова, Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген әртісі Ұлжан Айнақұлова, «Тарбағатай таулары» әннің авторы, композитор Болат Әшірбаев, айтыскер ақын Хазірет Бердіхан және Еркін Ибрагимұлының немерелері болды.

Шараға зиялы қауым өкілдері, Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық академиясы колледжінің студенттері мен бұқаралық ақпарат құралдары қатысты.

Көрме 2023 жылдың 31 қаңтарына дейін жалғасады.

Сайт материалдарын пайдаланған жағдайда, музейге сілтеме көрсетілуі керек. // При использовании информации с сайта, просим указывать источник.
When using information from this site, please link to the source