24.10.2024 ж. «Марапат түрлері (Орталық музейдің фалеристикалық материалдары негізінде)» көрмесі

Республика күні қарсаңында Қазақстан Республикасы Мемлекеттік орталық музейі 2024 жылдың 24 қазаны күні сағат 15:00.-де «Марапат түрлері (Орталық музейдің фалеристикалық материалдары негізінде)» көрмесін ашады.

Фалеристика – мемлекеттік және қоғамдық марапаттар құрамына кіретін ордендер мен медальдар, алуан түрлі төсбелгілер (құрметті, мерейтойлық, мекемелік, кәдесыйлық, корпоративтік, оқу орындарын бітіру) және оларды растайтын құжаттарды зерттейтін тарих ғылымдарының бір саласы.

Марапат белгілері және олардың басқа да түрлері мемлекет азаматтарының саяси-экономикалық, әлеуметтік-қоғамдық, тарихи-мәдени және түрлі ғылым бағыттарында жеткен жетістіктерін, яғни белгілі бір саладағы адамның айрықша қызметі, көзсіз батырлығы мен ерен ерлігі сынды жақсы қасиеттерін елдік тұрғыдан бағалайтын ресми нышан.

Көрермендер назарына ұсынылып отырған бұл көрмедегі экспонаттардың негізгі денін патшалық Ресей      (XIX ғ.), Кеңестер Одағы (XX ғ.), тәуелсіз Қазақстан Республикасы (XX-XXI ғғ.) кезеңдеріне жататын жәдігерлер қамтиды. Атап айтқанда, сол кезеңдердегі мемлекеттік, қоғамдық және әскери қызметтердің жетістіктері мен ерліктері жайын таныстыру мақсатында ҚР МОМ қорындағы ордендер мен медальдар топтамасының түпнұсқалары, түрлі құжаттар мен фотосуреттер қойылып отыр.

Хронологиялық тұрғыдан қарастыратын болсақ, көрмедегі музейдің фалеристикалық коллекция құрамы ішінен шетелдік көне марапаттың бір түрін ерекше атап өткен жөн. Бұл – 1655 жылы Амстердамдағы жаңа ратушаның ашылу құрметіне орай шығарылған естелік медаль.  

Ресейдің әр кезеңдерде билік еткен патшаларының жарлығы бойынша әскери қызметкерлерді марапаттау белгілері мен соларға қатысты деректі құжаттар, басқа елдерге жасалған соғыстарға байланысты түрлі дәрежедегі тарихи белгілер таныстырылады. 1801 жылы І Александр патша жарлығымен өкіметке әртүрлі қызмет көрсеткен азаматтарды марапаттау үшін шығарылған «За усердие» белгісі осы қатарға кіреді.

Көрмедегі 1820 жылы Орта жүз старшинасы Бәйтенге 12 дәрежелі шенеунік атағын беру туралы І Александр патша Жарлығы түпнұсқасының, 1836 жылы сұлтандар Санәли Мырзағалиевті алтын медальмен, Бекбатыр Қалқамановты күміс медальмен марапаттау куәлігі көшірмелерінің, ІІ Николай патшаның Жетісу казак әскерлерін Георгий крестімен марапаттау Жарлығының, Романовтар әулетінің 300 жылдық мерейтойында марапат алғандар жөніндегі тарихи материалдардың алар орны бөлек.

XIX ғасырдың аяғында қолданыста болған лауазымдық белгілер Ресей құрамындағы қазақ билік жүйесі өкілдерінің саяси-әлеуметтік ахуалынан мол хабар береді. Музей қорындағы олардың басым көпшілігі Ресей патшалығы тарапынан 1886 жылдың 12 маусымындағы «Түркістан өлкесін басқару ережесіне» және 1891 жылдың 25 наурызындағы «Ақмола, Семей, Жетісу, Орал, Торғай облыстарын басқару ережесіне» сәйкес болыстарға, ауыл старшындарына, сот билеріне арналып шығарылған лауазымдық белгілер болып табылады.

Музей қорындағы фалеристикалық материалдардың көлемді бөлігі – Кеңестер Одағының мемлекеттік марапаттары. Ордендер мен медальдар, төсбелгілер деген атаумен бөліп қойылған экспонаттар КСРО азаматтарының түрлі соғыс жылдарындағы, еңбек жолындағы, социалистік Отанды қорғаудағы, халықтар арасындағы достық пен ынтымақтастықты дамытудағы, мемлекет және қоғам алдындағы ерекше қызметтерінің айғағы.

Көрме төрінен арнайы орын берілген экспонаттардың бір бөлігі – қазіргі тәуелсіз Қазақстан Республикасының мемлекеттік марапаттары. Ең жоғары дәрежедегі ерекшелік белгілер санатындағы «Халық қаһарманы» құрметті атағы, «Отан», «Даңқ», «Парасат», «Құрмет» ордендері, «Ерлігі үшін», «Ерен еңбегі үшін», «Шапағат» медальдары және басқа да түрлі белгілер көрменің терең тарихи тағылымы және тәлім-тәрбиелік мазмұнын аша түспек.

Сіздердің назарларыңызға ұсынылып отырған аталмыш көрме 3-залдағы арнайы алаңда орналасқан.

18.10.2024 ж. Ақбердиева Раушан Нәбиқызының «Сырласу» атты жеке көрмесін ашады

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік орталық музейі 2024 жылы 18 қазанда сағат 16.00-де бейнелеу өнерін оқытуда 46 жыл еңбек өтілі бар суретші, педагог-шебер, Қазақстан педагогикалық академиясының профессоры, «Бабалар аманаты» этнографиялық дизайнерлер одағының мүшесі, Евразиялық дизайнерлер одағының академигі, Ы. Алтынсарин медалінің иегері, Ресей Федерация Суретшілер Одағының мүшесі Ақбердиева Раушан Нәбиқызының «Сырласу» атты жеке көрмесін ашады.

Раушан Нәбиқызы өнер жолындағы алғашқы қадамдарын 1978 жылы Шымкенттегі Әбілхан Қастеев атындағы көркемсурет училищесінде жасаған. 1997 жылы Абай атындағы Алматы Мемлекеттік университетіне оқуға түсіп, кескіндеме мұғалімі мамандығы бойынша үздік аяқтап шықты. Өзінің кәсіби мансабының 35 жылы ішінде педагог Раушан Нәбиқызына Алматының үздік мектептері мен студияларында жұмыс істеу мәртебесі бұйырды. Осы жолдағы суретшінің басты мақсаты – балалардың жүрегіне өнерге деген сүйіспеншілік ұялату болды. 2016 жылы 5-сынып мұғалімдеріне арналған бейнелеу өнері оқулығын дайындап, оқыту әдістемесін әзірледі. Сондай-ақ, «Ұлт ұстазы» ғылыми-әдістемелік журналының №9, 2016 жылғы басылымында «Жан тазалығы мен сұлулығы – тәрбиенің негізі» тақырыбында ғылыми еңбек жариялады.

Раушан Нәбиқызы бірқатар республикалық және халықаралық марапаттардың иегері болды. Олардың қатарында: Ы.Алтынсарин медалі, «Білім беру көшбасшысы» төсбелгісі; Қазақстан Республикасының білім беру саласына қосқан лайықты үлесі үшін «Асыл ұстаз» марапаты; интеллектуалдық және шығармашылық олимпиадаларға дайындаудағы ең үздік нәтижелер үшін «Жыл үздігі» марапаты; Ұлттық инновациялық ғылыми-зерттеу орталығы «BILIM-ÒRKENIETI»-нен білім беру саласындағы ерекше еңбектері үшін «Білім беру көшбасшысы» және «Қазақстан Республикасының Құрметті азаматы» төсбелгілері; Республикалық қоғамдық марапаттар кеңесінің Марапаттау алқасынан егемен елді дамытудағы адал еңбегі үшін «Қазақ өнерінің қайраткері» атағы; елдің дамуына қосқан үлесі үшін «Қазақ қоғамының қайраткері» ұйымының арнайы комиссиясынан «Құрмет белгісі» марапаты; «Үздік педагог» атағы; Қазақстан Ұлттық дизайн академиясының академигі дипломы; Қазақстан Педагогикалық академиясының ғылыми қауымдастығының мүшесі және Қазақстан Педагогикалық академиясының профессоры атағы бар.

Халықаралық «ҰЛТ МЕРЕЙІ» жобасы аясында, Тәуелсіздік күніне арналған іс-шарада, Раушан Нәбиқызы халықтың бірлігі мен достығын нығайтуға, қоғамдық келісімді арттыруға, сондай-ақ білім беру саласындағы үлгілі еңбегі мен жас ұрпақты ұлттық тәрбиеге баулудағы үлесі үшін «Ұстаз даңқы» төсбелгісімен марапатталды. Сонымен қатар, оған Қазақстан Республикасы Президентінің «Алғыс хаты» тапсырылған. 2021 жылы Республикалық қоғамдық марапаттар кеңесі Раушан Нәбиқызын Қазақстанның өнер қайраткері деп танып қана қоймай, оған ең жоғары педагогикалық санат «Педагог-шебер» атағын берді. Оңтүстік астанада мұндай шеберлер төртеу ғана болса, соның бірі осы – Раушан Нәбиқызы.

Раушан Нәбиқызы өзінің авторлық «Мұрагер» бағдарламасымен жұмыс істеп, оны шәкірттерімен және әріптестерімен өткізетін сабақтарында қолданады. Оның оқушыларын сөзсіз үлкен болашақ күтіп тұр, өйткені нағыз таланттарды дәл Раушан Ақбердиева сияқты ұстаздар мен өз ісінің шеберлері тәрбиелейді.

100-ден астам жұмыс ұсынылған «Сырласу» көрмесінде Раушан Ақбердиева түрлі техника мен стильдерді шебер пайдалана отырып, өзінің көркемдік тәсілдерінің алуан түрлілігін көрсеткен. Оның еңбектері табиғат пен мәдени дәстүрлерді өзіндік қабылдауын бейнелеп, қоршаған ортамен терең рухани байланысын жеткізеді. Оның туындыларында сән-салтанат пен әсемдік элементтері үйлесімді түрде ұштасып, қазақ мұрасы мен табиғаттың нәзік әлемі шебер бейнеленген. Бедерлік текстуралар, әсем түстер арқылы суретші табиғаттың байлығы мен ұлылығын жеткізіп, тоқыма және кескіндеме техникасы арқылы мәдени мұраға деген құрметін көрсетеді.

23.10.2024 ж. «Менің Республикам – Қазақстан» кітап көрмесі

Республика күні – бұл еліміздің мемлекеттілігі жолындағы алғашқы тарихи қадам. 1990 жылғы 25 қазанда Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш құқықтық құжаты – Тәуелсіздік туралы Декларацияны қабылдап, мемлекет ретіндегі саяси-құқықтық негізін жариялады.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік орталық музейі Республика күні қарсаңында, яғни 23 қазан күні, сағат 15.00-де өскелең ұрпаққа туған елге деген құрмет пен отаншылдық қасиеттерді насихаттау мақсатында «Менің Республикам – Қазақстан» кітап көрмесін өткізуді жоспарлап отыр.
Аталмыш көрмеде Орталық музейдің ғылыми кітапханасындағы және ҚР Ұлттық кітапхана қорындағы атаулы күннің мәнін ашатын жинақтарды тамашалауға болады. Сондай-ақ шараға «Атамұра» ЖШС корпарациясы, «Отбасы хрестоматиясы» қоғамдық қоры, жоғары оқу орындарының студенттері және мектеп оқушылары қатыспақ.

17.10.2024 ж. «Ғажайып әлем - ғажайып көздермен» балалар шығармашылығына арналған көрмесі

2024 жылы 17 қазанында Қазақстан Республикасы Мемлекеттік орталық музейі «СИНЯЯ ЧЕРЕПАХА» бейнелеу және қолданбалы өнер студиясының – «Ғажайып әлем - ғажайып көздермен» балалар шығармашылығына арналған көрмесін ашады.

Көрменің атауы да кездейсоқ таңдалмаған – оның қатысушылары жас суретшілер, олардың ең кішкентайының жасы небәрі 4-те. Балалардың жұмыстары шынайылыққа толы, өйткені шығармашылық таза жүректен шыққанда ерекше мәнге ие болады. Балалар өз өнерімен ересектердің жиі назардан тыс қалдыратын нәрселерін ерекше мағынамен байытады. Экспозиция нақты тақырыппен шектелмеген, бұл әрбір жас авторға ішкі әлемін және қоршаған ортаны қабылдауын ашуға мүмкіндік береді.

Көптеген қатысушылар үшін бұл көрме өз туындыларын кәсіби галереяда көпшілік назарына ұсынудың алғашқы тәжірибесі болса, ал кейбіреулері Орталық көрме залында, Суретшілер одағының галереясында және Алматы қаласы музейінде көрмелерін өткізіп үлгерген.

«СИНЯЯ ЧЕРЕПАХА» – 20 жылдан астам уақыт бойы жұмыс істеп келе жатқан Алматы қаласындағы ең алғашқы бейнелеу және қолданбалы өнер студияларының бірі. 2003 жылдан бері студия жыл сайын өз шәкірттерінің жұмыстарынан көрмелер ұйымдастырып, жас суретшілерге шығармашылық жетістіктерін көрсетуге тамаша мүмкіндіктер жасап келеді. Жыл сайын түлектер беделді халықаралық байқаулардың жеңімпаздары атанып жүр, ал көпшілігі үшін өнер хобби ғана емес, кәсіби таңдау болды. Бірқатар шәкірттер Қазақстан мен әлемнің жетекші университеттерінде, соның ішінде: Лондон өнер университеті, Вена қолданбалы өнер университеті, Глостершир университеті, Оңтүстік Калифорния сәулет институты, Шығыс Жерорта теңізі университеті және Балтық федералды университеттерінде білімдерін жалғастыруда. Студия түлектерінің бірі Лааль Авгамбаева 17 жасында «Кәсіби подиумдағы ТМД-ның ең жас дизайнері» атанып, 2023 жылдың қыркүйегінде Лондон сән апталығына қатысты.

Экспозицияға кескіндеме, графика, мүсін, квиллинг, жібекке және әйнекке сурет салу сияқты әртүрлі техникада орындалған 50 жұмыс кіреді. Бұл туындылар жас суретшілердің таусылмас шығармашылық қиялын және олардың әлемді қабылдауының ерекшелігін көрсетеді. Көрмеге қатысушылардың әрқайсысы, көркем бейнелерді жасауда өзіндік бірегей көзқарасын танытып, бұл экспозицияны ерекше қызықты және жан-жақты етеді. Жұмыстар балалар шығармашылығына тән қасиет – шынайылық пен дүниені қабылдаудың жарқын бейнесімен ерекшеленеді. Ол көрермендерді, жасына қарамай таң қалдырып, шабыттандыра алады деп сенеміз.