авто

Переключатель языков

12.06.2019 ж. Академик Ә.Марғұланның 115 жылдық мерейтойына орай «Дара тұлға» атты көрмесі

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Орталық музейі 2019 жылдың 12 маусымында сағат 15.00-де академик Ә.Марғұланның 115 жылдық мерейтойына орай «Дара тұлға» атты көрме ашады.

Көрменің мақсаты: академик Ә.Х. Марғұланның өмір жолымен және одандық филология, археология, этнография,сәулет өнері сынды ғылымдарға қосқан үлесімен таныстыру .

«Дара тұлға» атты көрмеҚазақстан археологиясының қалыптасуы өмірі мен шығармашылығы Қазақстан ғылымының, оның ішінде, тікелей алғанда, ұлттық археология – этнография мектептері тарихының қалыптасу-даму үдерісінің айнасы іспетті – Ә. Х. Марғұланның атымен байланысты деуге болады.

Академик Әлкей Марғұланның (1904-1985) зерттеулері археология, этнография, филология, қазақ халқының мәдениеті, өнер тарихы сияқты түрлі салаларды қамтыды. Ол өткен ғасырдың 40 жылдарынан бастап Қазақстан аумағындағы археологиялық ескерткіштерді іздестіріп, зерттеу шараларын қолға алды. Жетісу, Оңтүстік, Батыс Қазақстан жеріндегі ежелгі қала мәдениетінің орындарын анықтап Отырар, Тараз, Сауран, Сығанақ, Сарайшық сияқты гүлденген отырықшы тұрмыс орталықтарының болғанын дәлелдеді.

Қола дәуіріндегі ежелгі көшпелілердің материалдық мәдениетінің ескерткіштерін іздестіру, зерттеу жұмыстарына Ә.Х. Марғұлан 30 жыл бойы жетекшілік етті. Қола дәуірінде Орталық Қазақстан ірі өркениет ошағы болып мұнда бірегей беғазы-дәндібай мәдениеті қалыптасқанын ғылыми негізде дәлелдеді.

Көшпелілердің және олардың мұрагерлері – қазақтардың материалдық мәдениетінің тарихы ғалымның «Казахское народное прикладное искусство» деген еңбегінде толық сипатталады. Ә.Х. Марғұланның «Древние караванные пути через пустыню Бетпак дала», «О происхождении племени канглы», «О значении эпиграфических памятников Казахстана», «Шоқан және Манас», «О наследии Машхур-Жусуп Копеева», «Ежелгі жыр аңыздар» т.б. еңбектері біздің ата-бабаларымыздың терең де бай рухани әлемінің куәсі деуге болады. Ол 50 жылдардың орта кезінен бастап қазақ халқының ғұлама ғалымы Ш.Ш. Уәлиханов жайлы материалдарды жинастырып, 1961-1972 жылдар аралығында ұлы қазақ ғалымының шығармалар жинағының бес томын шығарды.

Көрмеде фотосуреттер, академик Ә.Х. Марғұланның жеке заттары, құжаттар, марапат белгілері және ғалымның ғылыми-зертеу, ұйымдастырушылық қызметін, әрі Қазақстан археологиясының дамуына қосқан үлестерін айғақтайтын музей қорынан алынған материалдар ұсынылады. Сондай ақ, Орталық Қазақстан археологиялық экспедициясының ізденістері барысында жиналған неолит және қола заманының артефактілері көрсетіледі. Орталық Қазақстан экспедициясының соңғы жылдардағы зерттеулерімен Атасу, Ақмая, Мыржық қоныстарынан табылған заттар арқылы танысуға болады. Ерте темір ғасырының ескерткіштерінен тасмола мәдениетінің артефактілері бар. Ғалым орта ғасырлар тарихын зерттеудегі табыстарын Нұра өзені маңындағы қорымдардан, Отырар төбе қалаларындағы қазбалардан жиналған дүниелер, орта ғасырлардағы құрылыс-сәулет өнерінің ескерткіштері – түрлі ғимараттар макеттері аңғартады. Көрмедегі этнографиялық материалдар терең тамырлы мәдени мұраның айғағы. Көрме экспозициясын түрлі материалдар: қазба жұмыстарының панорамасы, жартас бетіндегі суреттер, археологиялық ескерткіштердің фотосуреттері, сондай-ақ Әлкей Марғұлан жайлы басқа ғалымдардың ой-толғаулары толықтырады.

Көрме 2019 ж. 10 шілдеге дейін жалғасады.

Сайт материалдарын пайдаланған жағдайда, музейге сілтеме көрсетілуі керек. // При использовании информации с сайта, просим указывать источник.
When using information from this site, please link to the source